Begin dit jaar werd de nieuwe ISO 22712 standaard gepresenteerd door de voorzitter van de ISO-commissie Karsten Beermann, tijdens de VSK-beurs in Utrecht. De ISO 22712 is de wereldwijde opvolger van de Europese norm EN13313 die de basis vormt voor de eisen aan vakmensen in onze sector, van ontwerp tot demontage.
Waarom zijn de ISO-normen zo belangrijk?
ISO-normen worden opgesteld door technische comités bestaande uit experts uit de sector, wetenschap en andere belanghebbenden. Deze normen worden wereldwijd erkend en zijn bedoeld om consistentie, kwaliteit, veiligheid en efficiëntie te bevorderen, bijvoorbeeld met betrekking tot opleiding, certificering en professionele ontwikkeling. Het is van essentieel belang dat we wereldwijd ‘dezelfde taal spreken’ om de beste resultaten te bereiken.
Lange historie
De totstandkoming van de norm heeft een lange historie. Een van de sleutelfiguren achter de norm is Jan Reijmers, wiens betrokkenheid teruggaat tot 1999. Onlangs spraken wij hem. Om terug te gaan in de geschiedenis, hoeven we eigenlijk alleen het cv van Jan te volgen en te beginnen in 1999 wanneer hij aan de wieg staat van wat nu uiteindelijk de ISO 22712 is geworden.
Over Jan Reijmers
Jan Reijmers begon eind jaren ‘60 in de koeltechniek. Na diverse functies werd hij in 1989 hoofd opleidingen bij Grenco/Grasso in Den Bosch. Zijn expertise en betrokkenheid werden al snel opgemerkt door STEK, die hem benaderde om te assisteren bij het ontwikkelen van vakbekwaamheidscertificaten met als voornaamste doel het lekken van schadelijke stoffen in het milieu terug te dringen. In de beginjaren ’90 werkte hij nauw samen met STEK en de NVKL om een leergang en bijbehorende examens op te zetten.
Vervolgens werd Jan ook namens de NVKL een actief lid van AREA (Air Conditioning and Refrigeration European Association), waar hij zijn kennis en ervaring op Europees niveau kon delen. Met het beroemde AREA ijsbaantje op de IKK-beurs werd de eerste stap gezet in de ontwikkeling van de The Refrigeration Craftsman (AREA/Leonardo Project EUR/02/C/F/NT- 84604 Agreement N° 2002-4549/001-001LE2X)
The Refrigeration Craftsman en de f-gassen
In 2003 kwam van vanuit Europa de wens dat monteurs in heel Europa net als in Nederland gecertificeerd moesten worden. Voor deze eerste F- gassen verordening is gebruik gemaakt van het format van de AREA Refrigeration Craftman.
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
EN13313
In 2007 wilde men dat de EN 13313 als onderdeel van de EN 378 gewijzigd werd.
Met als groot verschil dat men hier is uitgegaan van de gehele levenscyclus van een systeem gevuld met een koudemiddel. Van ontwerp van de installatie tot aan de demontage aan toe en niet alleen gericht op de monteurs.
ISO 22712 als internationale maatlat
De EN 13313 is omgezet in een format dat voldoet aan de ISO-normen; de ISO 22712 is een nieuwe mijlpaal voor de sector. Die tezamen met de van ISO 5149, die gaat over bouwen van koelsystemen en warmtepompen, een geheel vormen.
De ISO 22712 dient als een “maatlat”, een sjabloon die gebruikt kan worden voor het opstellen van functieomschrijvingen, eindtermen voor opleidingen, toetsmatrijzen voor examens en eisen die fabrikanten kunnen stellen aan personeel dat hun apparatuur installeert en bedient.
Het gebruik van deze maatlat maakt de externe certificering van de competenties van personeel wereldwijd aantoonbaar. Zo kan men een installatie gebouwd in Nederland (confrom ISO 5149) en gemaakt door personeel dat aan ISO 22712 voldoet, in Australië als ISO gecertificeerd accepteren.
In de wereld van koeltechniek kunnen mensen in het ene land heel anders zijn opgeleid en gecertifeerd dan in een ander land. De maatlat biedt een ook een manier om bijvoorbeeld de F-gassen monteurs met elkaar te vergelijken. Zo kan een internationale fabrikant voorwaarden stellen dat voor het onderhoud aan de installatie het personeel moet voldoen aan de ISO 22712, om bijvoorbeeld een bepaalde garantie af te geven.
Jan: ‘Het unieke is dat we het voor elkaar hebben gekregen om de ISO standaard te maken voor alle personen betrokken zijn bij het bouwen en onderhouden van een koelsysteem ongeacht het koudemiddel. Hiervoor kan het de maatlat kan zijn.
Ook al is dit hele proces niet zonder slag of stoot gegaan. Voor de sector is het ontzettend handig dat er een maatlat is die wereldwijd wordt gebruikt.’
Implementatie
Jan verwacht dat implementatie nog een aantal jaren zal duren. ‘Het zal nog wel wat tijd nodig hebben voordat men zich beseft dat het format wereldwijd kan worden gebruikt.’
Levenswerk
Jan heeft zich bijna 25 jaar ingezet voor de ontwikkeling van wat uiteindelijk heeft geleid tot de ISO 22712. Het is wellicht passend om te zeggen dat dit zijn levenswerk is geweest! Namens de sector en STEK willen we Jan dan ook hartelijk bedanken voor zijn onvermoeibare inzet gedurende al die jaren!
De norm en een voorbeeld is te vinden op: ISO
Met bijzondere dank voor de inbreng aan:
- Rene van Gerven toen nog werkzaam bij Unilever voor de competentie niveaus
- Hilde Dhont van Daikin voor het idee van de gehele levenscyclus
- Atilla Zoltan voor zijn constructieve kritiek gedurende alle jaren
- Karsten Beermann voor zijn steun inbreng vanuit opleidings expertise en het project “Real Alternatives” met veel lesmateriaal ook in het Nederlands