Door internationale afspraken is de uitstoot van bijna alle ozonafbrekende stoffen vrijwel uitgebannen. Hiermee is voorkomen dat de ozonlaag over de hele wereld steeds dunner wordt. Een dunnere ozonlaag betekent dat meer schadelijke uv-straling de aarde bereikt. En die straling kan huidkanker veroorzaken.
Eind vorige eeuw was het nog een heel ander verhaal. In de jaren 70 werd duidelijk dat gassen uit koelkasten en airco’s de ozonlaag dunner maakten. Tien jaar later werd boven de Zuidpool een gat in de ozonlaag ontdekt.
Montreal Protocol
Het Montreal Protocol is opgesteld om de productie en het gebruik van ozonafbrekende stoffen zoveel mogelijk uit te faseren en daardoor de ozonlaag te beschermen. Het internationale verdrag werd ondertekend op 16 september 1987. Om de gemaakte afspraken kracht bij te zetten wordt sinds 1994 op Wereld Ozondag wereldwijd aandacht gevraagd voor het behoud van de ozonlaag.
De eerste tekenen van herstel van de ozonlaag worden voorzichtig zichtbaar. De verwachting is dat rond het midden van deze eeuw de ozonlaag grotendeels hersteld is. Het ozongat op de Zuidpool is dan naar verwachting een stuk minder uitgestrekt en veel minder diep.
Opwarming aarde
De opwarming van de aarde heeft invloed op het herstel van de ozonlaag. Volgens een aantal scenario’s van toekomstige klimaatverandering kan dit ertoe leiden dat in de tropen de ozonlaag in de tweede helft van deze eeuw opnieuw dunner wordt. De voornaamste reden is dat klimaatverandering behalve aan de grond ook hoog in de atmosfeer tot sterke temperatuurveranderingen leidt. Hierdoor zouden grootschalige windpatronen kunnen veranderen. De van nature al hoge zonkracht in de tropen zou in dit geval nog hoger kunnen worden. Mede hierom blijft het KNMI in de gaten houden hoe de ozonlaag zich deze eeuw verder ontwikkelt. Het KNMI werkt hiervoor nauw samen met de Meteorologische Dienst in Suriname. In Paramaribo bevindt zich een van de weinige meetstations voor de ozonlaag in de tropen. Zo wordt vlakbij de evenaar wekelijks met een weerballon de ozonlaag gemeten.
Zonkracht
Zonder de internationale maatregelen van de afgelopen dertig jaar zou de zonkracht, de maat voor de schadelijke UV straling van de zon, in Nederland in 2017 gemiddeld tot een vol punt hoger zijn geweest dan in de jaren tachtig.
Bron: KNMI / NOS